Z ukrytą kamerą w jaskini – nie tylko turyści łamią bezwzględny zakaz wstępu
Na bieżąco monitorujemy obiekty jaskiniowe w rezerwatach i niestety skala presji turystycznej na te obiekty, mimo naszych działań edukacyjnych i licznych apeli, nadal jest wysoka. Z przykrością stwierdzamy, że jaskinie odwiedzane są nie tylko przez turystów, którzy mogą być nieświadomi obowiązującego zakazu, ale też przez reprezentantów środowiska grotołazów, którzy powinni znać i stosować się do zakazów obowiązujących w rezerwatach, dając swoim zachowaniem pozytywny przykład i świadomość odpowiedzialności za poszanowanie zasad ochrony przyrody – mówi Przemysław Skrzypiec, Z-ca Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach i Regionalny Konserwator Przyrody i dodaje:
Świadome łamanie zakazów obowiązujących na terenie rezerwatów przyrody zagrożone jest karą grzywny lub aresztu. Nie jest to martwy zapis, ponieważ kary takie były już niejednokrotnie nakładane. O tych i innych zakazach na obszarach rezerwatów RDOŚ Katowice informował w trakcie kampanii edukacyjnej #ChronimyRezerwaty, w trakcie której przeprowadzone zostały również akcje informacyjne w obiektach rezerwatowych, w których zlokalizowane są jaskinie.Przypominamy, że do jaskiń zlokalizowanych w rezerwatach przyrody w województwie śląskim obowiązuje całoroczny zakaz wstępu. Jedynym obiektem udostępnionym do zwiedzania jest Jaskinia Głęboka w Podlesicach (rezerwat przyrody Góra Zborów). Zakaz wejścia do jaskiń podyktowany jest bezpieczeństwem turystów – są to obiekty niezabezpieczone np. przed odspajaniem się odłamków skalnych i nieprzygotowane do uprawiania turystyki jaskiniowej.
Ochrona nietoperzy i apel o niewchodzenie zimą do jaskiń
Zakaz wejścia do jaskiń wynika również z ochrony zimujących w nich nietoperzy. W Polsce występuje 27 gatunków tych ssaków i wszystkie są objęte ochroną ścisłą, co oznacza, że nie można ich niepokoić, płoszyć oraz narażać na zranienie lub śmierć. Wchodzenie do jaskiń w rezerwatach przyrody, a także w okresie zimowym stanowi naruszenie tego zakazu.Obecność ludzi w jaskiniach w okresie hibernacji jest zewnętrznym impulsem do przebudzenia dla nietoperzy, związane jest to z zachwianiem równowagi termicznej otoczenia odczuwanej przez te delikatne zwierzęta. Ponadto pojedyncze osobniki, wybudzające się ze snu, wydają dźwięki, co może powodować efekt kaskadowy, który wybudza z hibernacji kolejne nietoperze. Natomiast ponadprogramowe przebudzenia ze snu zimowego prowadzą do utraty energii niezbędnej dla tych latających ssaków do przetrwania do wiosny i dotarcia do kolonii rozrodczych. Warto pokreślić, że każde zakłócenie hibernacji jest również wpływaniem na przyszłe pokolenia nietoperzy. Hibernacja jest ściśle powiązana z proces rozmnażania tych zwierząt, u których okres rojenia przypada na jesień, natomiast zapłodnienie i rozwój zarodków następuje dopiero wiosną w koloniach rozrodczych, po wybudzeniu się samic ze snu zimowego.Aktualnie trwa newralgiczny z punktu widzenia przetrwania tych pożytecznych latających ssaków okres hibernacji. Eksploracja jaskiń, również tych znajdujący się poza rezerwatami, od listopada do połowy kwietnia, jest działaniem narażającym nietoperze na przebudzenie ze snu, a tym samym na utratę energii niezbędnej do przetrwania do wiosny – podkreśla regionalny konserwator przyrody.