Polska branża koksownicza, żeby przetrwać, musi eksportować 6 mln ton

Jak wskazała Gruszka, wyzwania m.in. to napływ koksu z rynków azjatyckich, w tym Indonezji i związana z tym presja cenowa.

Na środowej konferencji wynikowej JSW wiceprezes spółki nakreśliła jej dane o sprzedaży na tle otoczenia rynkowego w ub. roku. Jak zaznaczyła, na rynku węgla koksowego w 2024 r. w zasadzie nie notowano zakłóceń, a na rynkach globalnych obserwowano stabilizację dostaw.

Średnia notowań australijskich węgli koksujących najlepszej jakości w ub. roku wyniosła 240,4 dolara na tonę, o niespełna 19 proc. mniej od średniej za rok poprzedni. Średnia cen australijskich węgli semi soft wyniosła 144,2 dolara na tonę, o 25,8 proc. mniej od średniej z 2023 r. W ub. roku średnia relacja węgli semi soft do węgli najlepszej jakości spadła o 6 proc. i wyniosła 60 proc., wobec 66 proc. w 2023 r. i 79 proc. w 2022 r.

Średnia notowań koksu chińskiego za 2024 r. była o 18,3 proc. niższa, niż w 2023 r. Spadek cen koksu na rynku europejskim wyniósł 9,3 proc. rdr.

Według Coke Market Survey światowy handel koksem osiągnął w ub. roku ok. 30,4 mln ton, w porównaniu z niespełna 27 mln ton w 2023 r. Wiceprezes Gruszka zaznaczyła, że pomimo stabilnego zużycia handel koksem wykazywał przez ostatnie 10 lat ogólną tendencję wzrostową.

"Wzrost ten odzwierciedla niedobory mocy produkcyjnych koksu w wielu krajach ze względu na fakt na wysokie koszty odtworzenia mocy produkcyjnych w koksowniach. Z drugiej strony równowagę na globalnym rynku koksu destabilizuje intensywny rozwój indonezyjskiego przemysłu koksowniczego" - podkreśliła Gruszka.

Wyjaśniła, że Indonezja - korzystając z technologii i kapitału chińskiego - w ciągu dwóch lat stała się trzecim największym eksporterem koksu na świecie, po Chinach i Polsce.

"Mówiąc o Polsce, jako drugim eksporterze koksu na świecie, warto dodać, że zdolności produkcyjne koksu w Polsce to 8,8 mln ton, natomiast jego zużycie w krajowym hutnictwie to 2 mln ton i poza hutnictwem 0,7 mln ton. W ub. roku produkcja w Polsce wyniosła 7,5 mln ton. Natomiast to jest istotne, że bilans koksu w Polsce wskazuje jednoznacznie, że przetrwanie krajowego koksownictwa wymaga eksportu koksu na poziomie około 6 mln ton rocznie" - zaakcentowała specjalistka.

Dodała, że niskie marże na rynkach stalowych wymuszają na producentach poszukiwanie oszczędności, stąd przede wszystkim ich skłonność do pracy na bardzo niskich zapasach. "Widzieliśmy często wyczekiwanie rynku, do jakich minimalnych poziomów mogą spaść ceny. Zaburzone relacje cen koksu do cen węgla skutkowały rezygnacją koncernów stalowych z zakupów węgla i własnej produkcji koksu na rzecz zakupu koksu na rynku" - wskazała.

"Bardzo często się tak zdarzało, że redukowano zakupy węgla na rzecz koksu, który w pewnym momencie był tańszy od węgli najlepszej jakości" - wyjaśniła.

Wiceprezes zwróciła uwagę, że coraz większa część cen koksu ustalana jest nie długoterminowo, lecz w trakcie danego kwartału; na rynku odnotowano tu spadkowy trend pod koniec ub. roku. To bezpośrednio wpływa na średnią cenę JSW i konieczność konkurencji z koksem azjatyckim.

JSW w całym ub. roku wyprodukowała 3,065 mln ton koksu, wobec 3,353 mln ton w 2023 r. (spadek o 8,6 proc.), przy spadku ceny koksu z 1501,71 zł do 1302,80 zł za tonę (o 13,2 proc. rdr). Określający koszt produkcji koksu wskaźnik Cash Conversion Cost wzrósł minimalnie - z 315,21 zł za tonę w 2023 r. do 317,29 zł za tonę w 2024 r.

Sprzedaż koksu JSW w ub. roku była o blisko 3 proc. niższa, niż w roku poprzednim. W IV kw. ub. roku sprzedaż wyniosła 740 tys. ton (na poziomie poprzedniego kwartału), jednak spadek cen o ponad 13 proc. wpłynął na spadek przychodów w tym segmencie w IV kw. 2024 r. o blisko 12 proc., a w całym 2024 r. o 17 proc.

JSW utrzymuje zapasy koksu na niskim poziomie niezbędnym do obsługi sprzedaży, głównie do obsługi wysyłek morskich. Koksownie JSW nie są obecnie wykorzystywane w pełnej wydajności.

Wiceprezes Gruszka podała też w środę, że według Światowego Stowarzyszenia Stali globalna produkcja stali surowej w ub. roku wyniosła 1,883 mln ton, mniej o 0,8 proc. wobec do 2023 r.

53,4 proc. stanowiła produkcja w Chinach (przy spadku rok do roku o 1,7 proc.). Produkcja stali w Unii Europejskiej wyniosła 129,5 mln, wzrastając rdr. o 2,6 proc. Produkcja w krajach Europy poza UE wyniosła 43,2 mln ton, rosnąc wobec 2023 r. o 3,4 proc.

Pomimo niewielkiego wzrostu w 2024 r. produkcja w Unii Europejskiej była ciągle niższa wobec lat ubiegłych: w stosunku do 2021 r. niższa o 15 proc. i do 2022 r. o ponad 5 proc. niższa. W ciągu 2024 r. eksport stali z Chin przekroczył 100 mln ton. Wzrost taniego importu wpływa na ceny stali na rynku europejskim: średnia cena blachy gorącowalcowanej spadła rdr. o 12 proc., a ceny prętów zbrojeniowych o 4 proc.

JSW swój węgiel koksowy wysyła głównie na rynek europejski, natomiast koks sprzedaje też na rynki zamorskie. W ub. roku w segmencie węglowym grupa JSW uzyskała 61 proc. przychodów w kraju, 37 proc. w UE i blisko 2 proc. poza UE. W segmencie koksowym niespełna 21 proc. przychodów uzyskała w kraju, 45 proc. w UE i blisko 35 proc. poza UE.(PAP)

mtb/ malk/